علائم قراردادی امداد و نجات مفهومی بین المللی در تشخیص آنها برای دریافت کمک دارند. این علائم عموما" از طریق بی سیم ، نشانه های دیداری ، شنیداری و تولید نور یا روشنائی از مسافتی دور قابل تشخیص هستند. علائم امداد و نجات نشان می دهند که یک فرد یا یک گروه از مردم ، کشتی ، هواپیما یا سایر وسایل نقلیه در معرض خطر قریب الوقوع قرار دارند و تقاضای کمک فوری دارند.
به منظور موثرتر بودن رد و بدل کردن این علائم دو فاکتور عمده در ارتباطات باید رعایت شود:
ابزارهای انتقال علائم امداد رسانی می توانند در سه تقسیم بندی اولیه قرار گیرند:
درخواست کمک شناور ، لنج و کشتی در دریا:
حال این مجموعه با توجه به موارد مطروحه فوق اقدام به ساخت پکیجی متشکل از نوع خاصی از نورافکن دوربرد و کم مصرف و دستگاه ارسال سیگنال SOS و AA بوسیله چراغ نموده است که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت.
امروزه استفاده از چراغ برای مخابره پیام منسوخ گردیده است ولی همچنان نیاز است تا در مواقع خاصی برخی از علایم و سیگنال ها همچنان توسط چراغ مخابره گردد همانند موارد مشروحه در زیر:
همان طور که می دانیم خطرات متعددی شناورها را در دریا تهدید می نماید که ممکن است این خطرات باعث بروز حوادثی گردد که منجر به تهدید جان خدمه و غرق شناور خواهد شد.
وضعیت های اضطراری به این شرح می باشد:
در زمان بروز وضعیت های اضطراری ، ضروری است تا پیام نجات موثر دقیق و گویا برابر روش های مشخص به شناور های حاضر در منطقه و ایستگاه های ساحلی مخابره گردد.
در میان روش های گوناگون اعلام وضعیت اضطراری ، یکی از ابتدایی ترین و همچنین موثرترین روش های اعلام در خصوص اطلاع به شناورهای نزدیک به شناور حادثه دیده بسیار موثر ، روش ارسال مورس S.O.S با استفاده از چراغ به شناورهای مجاور است.
SOSیک کد مورس پیام اضطراری (• • • – – – • • •) است. این پیام اولین بار توسط امپراطوری آلمان در آئیننامه رادیویی در یک آوریل ۱۹۰۵ پذیرفته شد و در سال ۱۹۰۶ در قرارداد دوم بینالمللی رادیوتلگرافی جهانی شد و در سال ۱۹۰۸ قابل اجرا شد.
در حال حاضر روش مخابره کد مورس SOS بصورت استاندارد در International Code of Signals بیان گردیده است و به دریانوردان آموخته می شود.
در زمان اضطرار و درخواست کمک علی الخصوص در شب ارسال مورس نجات توسط چراغ به کشتی های مجاور یکی از موثرترین راه های مخابره پیام کمک می باشد ولی متاسفانه به دلیل نبود زمان ، کمبود دانش و یا اضطراب ، افراد قادر به ارسال این علامت نمی باشند.
مسئله: همان گونه كه مستحضريد واحد هاي شناور صيادي (لنج – انواع قايق) اغلب در مسير حركت شناورهاي بزرگ تجاري و لين هاي ترافيكي اقدام به تور ريزي و صيد ماهي مي نمايند و هميشه با مشكل برخورد كشتي هاي تجاري با تورهاي صيادي مواجه مي باشند و در اثر برخورد شناور با تورهاي ايشان علاوه بر ايراد صدمات فراوان به تورهاي صيادي باعث پيچيدن تور بدور شافت و پروانه واحد شناور شده كه هر دوي اين دو عامل باعث تحميل هزينه هاي مالي فراوان به طرفين مي گردد و همچنين روشن و خاموش كردن VHF بطور معمول واحدهاي صيادي كوچك و لنج ها با استفاده از بيسيم و چراغ سعي در ارسال علامت به يگان هاي شناور تجاري دارند. متاسفانه بدليل عدم پيروي ايشان از چهارچوب استاندارد مخابره پيام در دريا ، واحدهاي شناور تجاري اعتنايي به ايشان نداشته و در اغلب موارد موجب برخورد كشتي با تورهاي صيادي و يا بعضاً شناورهاي صيادي محلي مي گردد.
بررسي علل: با توجه به تعدد واحدهاي صيادي و تجاري در يك منطقه ، واحد صيادي نمي تواند دقيقاً خود را به واحد تجاري شناسانده و معمولا با عبارت "درحال چراغ زدن به تو هستم" سعي مي كند خود را معرفي نمايد حال آن كه اولاً واحد تجاري ، نور چراغ صيادي را بعلت قدرت كم تشخيص نداده و دريافت نمي نمايد ، ثانياً به علت جهت دار نبودن نور فلش واحد صيادي در زمان حضور چند كشتي در يك منطقه واحد صيادي نميتواند كشتي تجاري مورد نظر خود را درست مشخص نمايد. ثالثاً واحد هاي صيادي بدون تبعيت از هيچ قالب خاصي تنها به روشن و خاموش كردن چراغ خود پرداخته وهمين عامل سبب مي گردد تا شناورهاي تجاري درصورت تشخيص نور لنج ها نيز توجهي به آنها نداشته باشند.
راه حل: در صورت پيروي واحد هاي صيادي از روش استاندارد مخابره پيام در دريا خواهند توانست در زمان لازم با شناورهاي تجاري ارتباط برقرار كرده و آنها را از وجود تور صيادي و يا هر مورد ديگر مطلع نمايند.
در اين راستا اقدامات زير صورت پذيرفته است:
توضيحات كامل اين نورافكن بطور كامل در ادامه شرح داده شده است. مزيت خاص نورافكن در اين مبحث خاص عبارتست از:
در واژگان شناسی SOS یک نشان قراردادی مورس یا پیش علامت است و شکل رسمی نوشتن آن همراه با خطی دربالای حروف است. در کاربرد عام SOS مترادف عبارت کشتی ما را نجات دهید (Save our ship) یا جان ما را نجات دهید (Save our souls) می باشد.
ازآنجا که SOS یک پیش علامت است ، حروف آن اساسا" مفهوم خاصی به خودی خود ندارند و طوری انتخاب شده اند تا براحتی بخاطر سپرده شوند.
يگان شناور صيادي مي تواند در هنگام فراخواندن شناور تجاري بر روي كانال VHF 16 از عبارت "در حال مخابره مورس آلفا آلفا هستم" استفاده نمايد و با اين روش خود را به واحد شناور تجاری بشناساند. برابر كد پيام بين المللي براي فراخواندن ايستگاه شناور به آغاز مكالمه از مورس AA AA AA استفاده مي گردد. با توجه به عدم وجود تجهيزات ارسال مورس و نيز كمبود دانش دريانوردي در ميان دريانوردان واحدهاي صيادي ، اين مجموعه اقدام به ساخت دستگاهي نموده است تا تنها با فشار يك دكمه بصورت خودكار و اتوماتيك با استفاده از نورافكن دور برد خود اقدام به مخابره مورس فوق به سمت واحد تجاري هدف مي نمايد. فلذا اپراتور بدون زحمت و يا داشتن هيچ تجهيزات و يا دانش خاصي مي تواند بصورت استاندارد سيگنال مورس به واحد ديگر ارسال نموده و مكالمه خود را برقرار نمايد.
در زمان بروز وضعیت اضطراری در دریا لازم است تا پیامی مبتنی به کمک به سایر شناورهای آن محدوده و همچنین در حالت عادی برای اطلاع سایر شنـاورها از حضور شما در آن محدوده باید پیامی به انها ارسال شود که روش های مختلفی برای این کار وجود دارد که یکی از انها استفاده از پالسهای نوری میباشد.
لذا این مجموعه اقدام به طراحی دستگاهی نمود تا در هنگام نیاز صرفا با چرخاندن یک کلید و بدون داشتن هیچ دانش خاصی بصورت خـودکار برابر روش استاندارد توسط نورافکـن دوربرد خود اقدام به ارسال مورس نجات به شناورهای اطراف نماید.
برای ایجاد این پالسهای نوری از یک پرژکتـور با برد زیاد و دستگاه ساخت و تولید پالس مورد نیاز با یک کلیـد سلکتوری برای نشان دادن وضعیت مذکـور استفاده می شـود. برنـامه نویسی طوری انجام شده است که کلیـد سلکتور دارای چهـار حالت می باشد :
همچنین مدار دستگاه فوق طوری طراحی گردیده است که قابلیت گسترش و در برگرفتن حالت ها و کدهای بیشتری از مجموعه کدهای بین المللی (INTERNATIONAL CODE OF SIGNAL) را دارا می باشد.
توجه:
این دستگاه علاوه بر ورودی سوکت برق AC 220v دارای ورودی سوکت DC 12V یا DC 24v نیز می باشد و با هر دو نوع جریان برق راه اندازی میگردد.